Qatar

Wereldkampioenschap voetbal: De loting voor het WK is verricht in Qatar. Nederland speelt tegen Senegal, Ecuador én tegen het thuisland. Hoe kwam het…

Dat er een menselijk drama zou volgen – dat van de vele doden die vielen bij de bouw van faciliteiten in Qatar – kon niemand toen nog voorspellen. Er is een waslijst aan verdachte betalingen die worden gelinkt aan Qatar, hoewel niet altijd bewezen is dat er een directe relatie is met de WK-toewijzing. Van de peperdure Rolex-horloges die de Duitse voetbalbestuurder Karl-Heinz Rummenigge kreeg na een reis naar Qatar (hij moest een boete betalen omdat hij het cadeau bij de douane niet kon verantwoorden) tot de baan die de zoon van de Belgische voetbalbaas Michel D’Hooghe kreeg in Qatar net na de stemming voor het WK van 2022. Hij was er aan gewend dat voetbaltoernooien onderling werden gegund, in ruil voor smeergeld.De verklaring, als onderdeel van een grotere berg bewijsstukken, was voor de openbaar aanklager in de Verenigde Staten reden om in april 2020 voor het eerst zonder omwegen te verklaren dat FIFA-bestuurders zich hebben laten omkopen bij de toewijzing van de WK’s in Rusland en Qatar. Drie Zuid-Amerikaanse voetbalbestuurders worden er door de VS van beschuldigd dat ze smeergeld hebben aangenomen om voor Qatar te stemmen. In de poulefase speelt Oranje verder tegen Senegal, de winnaar van de laatste editie van de Afrika Cup, en Ecuador. Op maandag 21 november is het duel tegen Senegal, vrijdag 25 november volgt Ecuador en op 29 november speelt Oranje tegen Qatar. Het wordt gezien als een eenvoudige loting voor Oranje. Het zou gaan om steekpenningen met een totale waarde van meer dan 160 miljoen dollar.Een van de bestuurders over wie Burzaco besloot verklaringen af te leggen was, opnieuw, de Braziliaan Ricardo Teixeira. De verklaringen gingen onder meer over Qatar. Burzaco vertelde hoe hij in januari 2011 werd uitgenodigd in het appartement van Julio Grondona, op dat moment de president van de Argentijnse voetbalbond – een van de mannen die voor Qatar als WK-organisator kon stemmen.Grondona had in het appartement een telefoongesprek met Teixeira. Toen ze ophingen, kreeg Burzaco instructies: hij moest een miljoen dollar aan Grondona geven. Dat gebeurde op een hotelkamer tijdens een voetbalcongres in de Angolese hoofdstad Luanda. Daar zou aan verschillende Afrikaanse sportbestuurders anderhalf miljoen dollar zijn beloofd in ruil voor een stem op Qatar. Dat werd later ontkend door de Afrikaanse voetbalbond – het geld zou zijn bedoeld om „het project van Qatar voor te stellen”.Hard bewijs kwam ook van Alejandro Burzaco, een Argentijnse zakenman die getuige werd voor de Amerikaanse overheid in de corruptiezaak tegen de FIFA. Burzaco gaf toe zeker dertig voetbalbestuurders te hebben omgekocht om met een televisiemaatschappij de uitzendrechten van Zuid-Amerikaanse voetbaltoernooien en WK-wedstrijden te verkrijgen. Die cocktail van macht en belangen leidde, zo is de afgelopen twee decennia gebleken, tot grootschalige corruptie bij de FIFA. Van de bestuurders die het WK toewezen aan Qatar (en aan Rusland) zit het merendeel inmiddels in de gevangenis op verdenking van corruptie en het aannemen van steekpenningen. De toewijzing van WK’s gaat tegenwoordig anders, democratischer, maar ‘Qatar’ kan nog worden gezien als een echo uit het corrupte verleden.In 2013 al gaf de Amerikaanse voormalig FIFA-bestuurder Chuck Blazer (hij is inmiddels overleden) toe dat er sprake was van omkoping bij de toewijzing van de WK’s in Frankrijk (1998) en Zuid-Afrika (2010). De Gold Cup, voor landen uit Noord- en Midden-Amerika en het Caribisch gebied, was volgens hem zelfs ontstaan om corruptie mogelijk te maken. Nederland was een van de andere potentiële organisatoren (van het WK 2018, waarover tegelijkertijd werd gestemd), samen met België, al is er geen bewijs gevonden dat Qatar ook in Nederland heeft gespioneerd.En natuurlijk was er het geld. Hoe kwam het toernooi in de omstreden woestijnstaat terecht? Na de oefenwedstrijd tegen Duitsland (1-1) zei hij deze week over de loting voor het WK: „Het wordt Qatar, denk ik. Dat is al bullshit [...] Het gaat om geld, om commerciële belangen.”