Je kunt voor de onbenulligste spelletjes terecht bij de publieke omroep, je kunt ook de slimste mens van de dag worden als je geen enkele wereldleider.
Dit was gaaf om te doen! In aflevering 2 van Wintergasten reis ik af naar Lissabon om schrijver Leïla Slimani te interviewen. Nieuwe series op NPO 3 tegenover het WK voetbal of Heel Holland bakt.
In zekere zin is Leïla Slimani een ideale Wintergast: charismatisch, geëngageerd, een goede schrijver bovendien, en iemand die haar gekozen fragmenten ...
Dat laatste maakt haar een boeiende gast, al zorgt het er ook voor dat ze eenzijdiger overkomt dan in haar fictie. In dit gesprek is ze iemand met een vastomlijnd verhaal, iemand die het persoonlijke keer op keer knap linkt aan het maatschappelijke. Ze toont als slotakkoord een fragment van Maradona: als ze hem ziet voetballen, in het deel van Italië dat door de rest van het land met Afrika wordt vergeleken, ziet ze boven alles een trots iemand. De vraag die Moussaid stelt nadat ze over ‘writing’ begint: ‘What do you love about Philip Roth?’ Verder informeert ze een beetje schools meermaals naar motto’s uit een boek, waarom Slimani dáárvoor gekozen heeft.) Tegen het einde zegt Slimani wel dat ze zich door ‘everything, anything’ kan laten inspireren, een herinnering, een flard op straat, een film, een schilderij – maar wat ze met zo’n beeld doet blijft in het midden. Komen die flarden terug in haar werk, brengt ze die samen met haar sociale observaties? Zodra een titel uit Slimani’s oeuvre ter sprake komt, begint ze vanzelf over haar eigen leven: dit personage was direct geënt op de boerderij van haar oma, haar vader en moeder kwamen terug in die en die karakters. (Dit naar aanleiding van een fragment over het door de media opgepompte proces tegen de killer Nanny Louise Woodward.) Dat ze is gaan schrijven uit ‘revenge’. In het fragment staat de Amerikaanse Burgeroorlog op het punt van beginnen, maar een jonge vrouw in Amerika heeft het met haar vader liever over andere zaken – een naderend bal, een potentiële huwelijkskandidaat. Maar toch schikt zij zich niet zomaar in de onderdanige rol die de maatschappij voor haar in gedachten heeft. In de door Slimani uitgekozen Much Loved-scène wordt een van de hoofdpersonen gruwelijk verkracht. Zo begint ze de avond met Hollywood-klassieker Gone with the Wind (1939), een film die ze als kind met haar zussen en moeder ‘about a hundred times’ zag. Het citaat van haar grootmoeder is niet alleen een flard van haar jeugd, het is tevens een soort beginselverklaring, en eigenlijk ook een leidraad voor wat voor televisieavond ze ervan maakt.